Cerkiew w Jałowem

Cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja w Jałowem (obecnie kościół rzymskokatolicki pw. Wniebowzięcia Matki Bożej)

Położenie

Cerkiew we wsi Jałowe położona jest na wzgórzu, które od wiosny do jesieni obsypane jest kwieciem. To sprawia, że piękny drewniany budynek już z daleka zachwyca swoim wyglądem.

Historia

Pierwsza cerkiew we wsi Jałowe została wzniesiona w 1803 roku. Ta, którą obecnie można podziwiać jest drugą z kolei zbudowaną w tej wsi. Cerkiew pw. św. Mikołaja powstała dokładnie 100 lat po swojej poprzedniczce. Po 1951 roku przez krótki czas użytkowana była jako kościół rzymskokatolicki, co doprowadziło do zamknięcia jej przez ówczesne władze. W 1970 roku mieszkańcy wsi postanowili odzyskać swoją świątynię i z ogromną nadzieją i wiarą przeszli w procesji z obrazem Matki Bożej Bieszczadzkiej z Jasienia wokół zaplombowanej cerkwi. Wynikiem tego były szykany ze strony miejscowych administracji państwowej. W przypadku świątyni w Jałowem okazało się jednak, że wiara potrafi czynić cuda i od 1971 roku pełni ona funkcję kościoła rzymskokatolickiego pw. Wniebowzięcia Matki Bożej.

Dziś

Obecnie budynek cerkwi pw. św. Mikołaja wykorzystywany jest jako kościół katolicki pw. Wniebowzięcia Matki Bożej.

Architektura

Cerkiew ma budowę zrębową, orientowaną, podbitą gontem, trójdzielną. Prezbiterium zamknięte prostą ścianą z okulusem (okrągłe okienko), od północy przylega do niego zakrystia. Nawa wyższa i szersza - przylega do niej niższy babiniec wraz z przedsionkiem. Trzy części cerkwi pokryte są osobnymi dachami kalenicowymi zwieńczonymi wieżyczkami z krzyżami. Wokół budowli znajduje się daszek okapowy osłaniający dolne partie zrębu. W nawie sklepienie segmentowe.

Wnętrze/Wyposażenie

Obecnie w ołtarzu głównym umieszczony jest obraz Wniebowzięcia Matki Bożej. Z jego prawej strony można podziwiać ikonę przedstawiającą Archanioła Michała, natomiast po lewej wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Na północnej ścianie prezbiterium znajduje się obraz przedstawiający Chrystusa Błogosławiącego z wyobrażeniem rodziny fundatora. W środku pozostały również fragmenty ikonostasu z 1902 roku (resztki tego, czego nie zniszczono i nie rozkradziono w latach 60-tych XX wieku).

Co warto zobaczyć?

Na przedłużeniu cerkwi znajduje się dzwonnica parawanowa z czerwonej cegły. Obok jest również cmentarz z nagrobkami z XX wieku. W 1993 roku wiele z nich zostało odnowionych przez Nieformalną Grupę Kamieniarzy „Magurycz”. Nieopodal budynku znajdują się również ruiny dworskiej kaplicy rzymskokatolickiej z kryptą. Przypuszcza się, że jest to kaplica grobowa dawnej właścicielki wsi Jałowe Anny z Ziętarskich Nowosieleckiej. Kaplica powstała ok. 1882 roku. Nie ma jednak pewności czy został tam ktoś pochowany, gdyż księgi parafialne, które wywieziono w 1939 roku przed sowietami, spłonęły.

Opracowanie: Agnieszka Pytlińska