Cerkiew prawosławna p.w. św. Michała Archanioła w Turzańsku (Obecnie cerkiew filialna parafii w Komańczy)
Historia
Dane źródłowe wspominają o tym, iż pierwsza cerkiew znajdowała się w Turzańsku już w 1526 roku. Świątynia, którą możemy dziś oglądać została wzniesiona w latach 1801-1803 i pełniła wówczas funkcję cerkwi parafialnej. Po roku 1947 cerkiew była użytkowana przez wiernych wyznania rzymskokatolickiego. W 1961 roku została zamknięta podobnie jak wiele innych świątyń prawosławnych znajdujących się w okolicy. W 1963 roku oddano ją wiernym prawosławnym.
Dziś
W 1963 roku cerkiew powróciła do swojej dawnej funkcji. Obecnie służy wiernym grekokatolickim. Nie pełni już jednak funkcji cerkwi parafialnej. Dziś jest cerkwią filialną świątyni w Komańczy.
Architektura
Cerkiew jest drewniana, trójdzielna, zaliczana do cerkwi łemkowskiej typu północno-wschodniego w wariancie bezwieżowym. Cały budynek szalowany pionowo deskami. Wszystkie pomieszczenia cerkwi są jednakowej wysokości. Prezbiterium zamknięte trójbocznie łączy się z dwiema zakrystiami, również zamkniętymi trójbocznie, północną i południową. Zakrystia południowa powstała nieco później niż północna. Datowana jest ona na1836 rok. W tym też roku dobudowany został przedsionek o konstrukcji słupowo-ramowej.
W roku 1989 oraz 1913 cerkiew była odnowiona. Wtedy też dach pokryto blachą. Dach świątyni jest wielopołaciowy o wspólnej kalenicy. Zwieńczeniem są trzy wieżyczki na sygnaturkę z pozornymi latarniami, makowiczkami i kutymi krzyżami. Środkowa jest wyższa i większa niż pozostałe. Zakrystie wieńczą dzwonowate hełmy zakończone baniastymi wieżyczkami z pozorną latarnią.
Wnętrze/Wyposażenie
Wewnątrz cerkwi znajduje się ikonostas z początku XIX wieku. Autorem ikon znajdujących się w nim jest Josyp Bukowczyk. Podczas wielu lat zmiennej historii część ikon została skradziona. Obecnie w ikonostasie obok oryginałów znajdują się kopie brakujących obrazów. Aktualnie w cerkwi w Turzańsku można zobaczyć między innymi ikony Matki Bożej i Chrystusa, chramową ikonę św. Michała Archanioła oraz ikonę św. Mikołaja.
Co warto zobaczyć?
W pobliżu cerkwi jest trójkondygnacyjna drewniana dzwonnica zwieńczona dachem z baniastym hełmem, pochodząca z 1817 roku. Została ona wkomponowana w zabudowę ogrodu. Po drugiej stronie znajduje się cmentarz przycerkiewny z kilkoma nagrobkami. Dwa z nich datowane są na koniec XIX wieku.
Opracowanie: Agnieszka Pytlińska
Do cerkwi w Turzańsku można dojechać skręcając w miejscowości Rzepedź (jadąc od Komańczy, właściwie to należy pojechać prosto, ponieważ główna ulica zakręca w lewo) z drogi wojewódzkiej 892 (odcinek Komańcza - Szczawne) ok. 5,5km od Komańczy i kierować się do miejscowości Turzańsk. Po około 1,4 km należy wypatrywać oznakowań zjazdu do cerkwi (jest wyraźnie oznakowany), później jeszcze kilkadziesiąt metrów stromą i wąską asfaltową dróżką pod samą cerkiew.
